Als werkgever ben je verplicht om uitsluitend veilige machines en apparaten aan te schaffen. Ze zijn te herkennen aan de CE-markering. Maar ook met goedgekeurde machines en apparaten kan nog van alles misgaan. Als werkgever wil je dit natuurlijk voorkomen.
Naast persoonlijk leed veroorzaakt een ongeval productieverlies en is er vaak ook materiële schade. Arjan Hendriksen legt uit hoe je machines veilig houdt en veilig gebruikt. Hendriksen is manager risicobeheersing bij Interpolis.
Veilig is een misleidend woord
Met een kettingzaag kan veel misgaan. Er is niet veel fantasie voor nodig om je dat voor te stellen. Zelfs als het apparaat fonkelnieuw is en een keurmerk als TüV Geprüft draagt. Toelating door een keuringsinstituut is dan ook geen garantie tegen ongelukken.
Machineveiligheid begint bij de gebruiker. Die moet zich volledig bewust zijn van mogelijk risico’s. Dit is een taak van de werkgever. Hij moet ervoor zorgen dat alle medewerkers de veiligheidsrisico’s kennen en weten hoe ze die moeten vermijden. Laat je dat na, dan vergoot je de kans op ongelukken.
Daarbij kan je aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen. Maak dus tijd en geld vrij om nieuwe mensen goed in te werken en te instrueren. Controleer ook op strikte naleving van veiligheidsprocedures en het gebruik van beschermingsmiddelen.
Werkdruk
Wat ik bij bedrijven nog te vaak tegenkom, zijn veiligheidsvoorzieningen die niet meer goed werken. Dit kan het gevolg zijn van veroudering en gebrekkig onderhoud.
Maar heel vaak worden veiligheidsvoorzieningen – zoals beschermkappen – weggehaald om het werken, reparaties of onderhoud te vergemakkelijken. Dat scheelt weliswaar kostbare tijd, maar is ook behoorlijk risicovol.
Roest rust niet
Machines zijn aan slijtage onderhevig. Zeker als ze intensief gebruikt worden. Dit brengt directe en indirecte gevaren met zich mee. Bevestigingen kunnen lostrillen waardoor onderdelen loskomen of zelfs weggeslingerd worden.
Door een defect valt soms een hele productielijn stil. Dan is de keuze machines helemaal stil zetten… of even snel proberen de boel weer aan de gang te krijgen. In dit soort situaties gebeuren veel ongelukken.
Laat daarom periodieke keuringen uitvoeren door een interne of externe expert. Belangrijke aandachtspunten zijn:
- de staat van onderhoud, is de machine volgens voorschrift onderhouden?
- veiligheidsvoorzieningen, zijn die nog aanwezig en in goede staat?
- veiligheidsschakelaars, zijn ze niet overbrugd of omzeild?
Plaatsing
Veilige machines kunnen ook gevaar opleveren als ze niet op de juiste manier zijn geplaatst. Een machine die niet goed geborgd is, kan omvallen. Ook kan de ruimte rondom een machine te krap zijn. Of er ontbreken veiligheidshekken.
Ik heb wel eens gezien dat de noodknop na een verbouwing onbereikbaar was geworden. Denk bij de aanschaf van een machine en bij verbouwingen daarom altijd goed na over veiligheid. Aanpassingen achteraf zijn doorgaans heel kostbaar.
Let ook op ergonomische aspecten en pas bewezen effectieve veiligheidsmaatregelen toe zoals een goed zichtbare en bereikbare noodknop.
Geef het goede voorbeeld
Veiligheid hangt sterk samen met de bedrijfscultuur. Alleen als het management veiligheid serieus neemt, doen medewerkers dat ook. Ga dus nooit zonder voorgeschreven veiligheidsmiddelen de werkvloer op.
Maak veiligheid tot een gespreksonderwerp en beloon veilig gedrag. Straffen of berispen helpt niet. Dat werkt alleen maar ontkenning in de hand. Met orde en netheid voorkom je glij- en valpartijen, de belangrijkste oorzaak van letsel op het werk.
Arjan Hendriksen is manager risicobeheersing bij Interpolis. In een reeks bijdragen laat hij bedrijven zien hoe ze doordacht kunnen omgaan met risico’s. Interpolis is partnerexpert van Z24.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl